Συγκεκριμένοι τύποι προσωπικότητας παρουσιάζουν μεγαλύτερη προδιάθεση να δημιουργήσουν αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις μας.
Οι Νάρκισσοι είναι απόλυτα απορροφημένοι στις δικές τους επιθυμίες και δίνουν λίγη προσοχή στις ανάγκες των γύρω τους και στις σχέσεις τους. Συνήθως αποφασίζουν να ακούσουν ως ένα ψευδές δείγμα προσοχής, μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσουν κάποιο δικό τους σκοπό. Αντίθετα με τους Antisocials, όπου είναι εθισμένοι σε οτιδήποτε προσφέρει ακραίο ενθουσιασμό, και τους Histrionics, όπου αναζητούν ακραίες ποσότητες προσοχής, οι Νάρκισσοι ζουν στην φαντασίωση στο να παρουσιάζονται ως οι καλύτεροι.
Τις περισσότερες φορές που δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον στις σχέσεις τους, κυρίως στην αρχή, λαμβάνεται λανθασμένα ότι το κάνουν ως αυθεντικό ενδιαφέρον. Όμως αυτό δεν ισχύει. Τις περισσότερες φορές που βλέπουν κάποιο άτομο ή κατάσταση(σχέσεις) ως ελκυστικό είναι γιατί βλέπουν σε αυτόν/την μια αντανάκλαση του δικού τους εαυτού ή κάποια πρόκληση που πρέπει να κερδίσουν και εν τέλει να επιβληθούν.
Τις περισσότερες φορές οι Νάρκισσοι, ειδικά στις σχέσεις τους, παρουσιάζουν μια παθητική περιφρόνηση προς τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων, ακόμα και των ατόμων που τους στηρίζουν. Στις σχέσεις τους, έχουν συνήθως σκέψεις κατοχής αφού θεωρούν ότι κανείς άλλος δεν αξίζει να έχει κάτι περισσότερο από τους ίδιους.
Για το Νάρκισσο, το να επιβάλλεται στις σχέσεις του είναι ζήτημα ζωής και θανάτου και πολλές φορές είναι διατεθειμένος να πετύχει τον σκοπό του με εκρήξεις θυμού. Οι συγκεκριμένες εκρήξεις χαρακτηρίζονται και ως temper tantrums, και ουσιαστικά είναι πυρηνικός όλεθρος για την συναισθηματική μας υγεία.
Τα temper tantrums έχουν την απίστευτη ικανότητα όχι μόνο να στρέφουν την αρνητική κριτική κατά πάνω μας αλλά να μειώνουν και την δύναμη να εκφράζουμε τις πραγματικές μας ανάγκες.
Ο φόβος και η ενοχή είναι πανίσχυρα καταστροφικά όπλα όταν βρίσκονται στα λάθος χέρια
Μια σημαντική προέκταση της εικόνας τους είναι να παρουσιάζονται στους άλλους ως άτομα άξια θαυμασμού ή σεβασμού. Μέχρι φυσικά να πάρουν αυτό που θέλουν. Το παράδοξο είναι πως τους κυνηγά συνεχώς ένα είδος ανεκπλήρωτου εσωτερικού κενού, αφού ποτέ δεν είναι αρκετοί στα μάτια των άλλων. Ένα εσωτερικό παράδοξο που το προβάλλουν συνεχώς στους άλλους.
Το βάθος και το εύρος των απαιτήσεων τους δεν έχει όριο
Έχουν τεράστιες συναισθηματικές αντοχές σε τσακωμούς και ανακάμπτουν εξαιρετικά γρήγορα από χωρισμούς. Ακόμα και το μέρος της επανασύνδεσης γι’ αυτούς και τις σχέσεις τους είναι μια έκφραση της κυριαρχίας τους. Θέλουν να επιβεβαιώσουν την αξία τους ότι μπορούν να έχουν πίσω το άτομο και όχι την επανάληψη των θετικών εμπειριών που προσφέρει η συγκεκριμένη επαφή.
Στα δικά τους μάτια οι πράξεις τους σπάνια παρουσιάζουν σφάλματα και έχουν ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό:
Δεν μπορούν να κατανοήσουν τις επιδράσεις της δικής τους συμπεριφοράς στους άλλους
Κατηγορία για δημιουργία ενοχής, οργή και διαστρέβλωση πραγματικότητας είναι σύνηθες δραστηριότητες και τεχνικές χειραγώγησης τις σχέσεις τους. Το πρόβλημα βέβαια υφίσταται στο γεγονός ότι οι Νάρκισσοι είναι άτομα με αυτοπεποίθηση και μεγάλη σιγουριά για τον εαυτό τους. Χαρακτηριστικά που στην αρχή της σχέσης υπάρχει περίπτωση να φαίνονται ελκυστικά.
Όμως αυτοπεποίθηση για τους Νάρκισσους σημαίνει προσπάθεια νίκης για επιβεβαίωση της προσωπικής τους αξίας.
Η Παιδική Ηλικία Αποκαλύπτεται
Περίπου μέχρι την ηλικία των 8, το κάθε παιδί παρουσιάζει σημάδια Ναρκισσισμού ως μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης του Εαυτού. Τα παιδιά δεν μπορούν να αντιληφθούν την διαφορά μεταξύ του πραγματικού Εαυτού και του Ιδεατού Εαυτού. Αυτή η διαφορά βέβαια δημιουργεί μια μη ρεαλιστική αντίληψη της προσωπικότητας. Μετά τα 8 βέβαια το παιδία αρχίζει να αποκτά μια πιο ρεαλιστική οπτική του Εαυτού του.
Δύο παράγοντες προκαλούν την εικόνα του Εαυτού να παραμείνει μη ρεαλιστική, σε γενικές γραμμές: η συνεχής και υπερβολική φροντίδα του παιδιού ή το ακριβώς αντίθετο. Το αποτέλεσμα είναι η συνεχής προσπάθεια για να κερδίσει θαυμασμό και να εντυπωσιάσει παρά να χτίσει υγιείς συναισθηματικούς δεσμούς.
Ουσιαστικά ο Ναρκισσισμός είναι ο Φόβος ότι το άτομο δεν θα γίνει αποδεκτό από τις σχέσεις του. Με σκοπό να προστατέψει τον Εαυτό του από πιθανή απόρριψη μάχεται σκληρά για να επιβάλλει την θέση και την γνώμη του. Η εικόνα που έχει για τον εαυτό του περνά μέσα από μεγεθυντικό φακό και αυτό, δυστυχώς, δεν ισχύει μόνο για τα θετικά. Γι’ αυτό και συνήθως αντιδρούν υπερβολικά όταν κριτικάρονται.
Τα Κύρια Χαρακτηριστικά της Ναρκισσιστικής Διαταραχής
Με βάση το DSM(diagnostic and statistical manual of mental disorders) η Ναρκισσιστική Διαταραχή παρουσιάζει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
-Πομπώδη αίσθηση της προσωπικής του εικόνας.
- Φαντασιώσεις για απεριόριστη επιτυχία, δύναμη ή ιδανική αγάπη.
- Πιστεύει ότι είναι ξεχωριστός/η και μοναδικός/η και ότι μπορεί να κατανοηθεί μόνο από άτομα όμοια με αυτόν/ην.
- Απαιτεί ξεχωριστό θαυμασμό.
- Έχει μη ρεαλιστικές απαιτήσεις για την αντιμετώπιση του ή απαίτηση για στιγμιαία υποταγή ή εκπλήρωση των απαιτήσεων του.
- Δείχνει δύσκολα έως καθόλου συμπόνια.
- Μπορεί πολλά από τα παραπάνω χαρακτηριστικά να κρύβονται πίσω από το κίνητρο μεγάλων ανακαλύψεων, υψηλής δημιουργικότητας ή απίστευτων επιτεύξεων. Το κύριο πρόβλημα όμως με τον Ναρκισσισμό είναι πως καθιστά πολύ δύσκολη έως αδύνατη την επίγνωση των πράξεων ή τις πιθανές επιπτώσεις αυτών.
Η σημαντικότερη κληρονομιά μας είναι οι άνθρωποι που έχουμε δίπλα μας. Όταν οι σχέσεις θυσιάζονται στον βωμό της επιτυχίας, όσο δυνατοί και αν είμαστε, θα έρθει η ώρα που θα χρειαστεί να πληρώσουμε το τίμημα. Ένα τίμημα που ακροβατεί στα όρια της επίγνωσης μεταξύ επίτευξης και ηθικής υπευθυνότητας.
Χρήστος Παπανίκας
Πηγή: https://www.humanadvanced.com/pos-narkissistiki-diatarachi-vazi-fotia-stis-schesis-mas/
